Jak zintegrować procesy ESG z planem audytu wewnętrznego?
ESG (Environmental, Social, Governance) stało się jednym z kluczowych obszarów zarządzania organizacjami. Firmy są coraz częściej zobowiązane nie tylko do raportowania danych niefinansowych, ale także do ich rzetelnej weryfikacji. W tym procesie rośnie rola audytu wewnętrznego, który powinien wspierać zarządy i rady nadzorcze w ocenie ryzyk oraz skuteczności działań związanych z ESG.
Audyt wewnętrzny w obszarze ESG pełni dwie kluczowe funkcje:
- Zapewnianie pewności (Assurance): Uwierzytelnianie danych i procesów związanych z ESG. Audytorzy oceniają, czy mechanizmy kontrolne w zakresie gromadzenia, weryfikacji i raportowania danych ESG są wiarygodne i zgodne z przyjętymi standardami (w szczególności ESRS).
- Doradztwo (Advisory): Dostarczanie zarządowi i kadrze zarządzającej obiektywnych informacji i rekomendacji dotyczących zarządzania ryzykami i szansami związanymi z ESG. Pomaga to w lepszym kształtowaniu strategii i podejmowaniu decyzji.
Jaka jest praktyczna rola audytu wewnętrznego w obszarze ESG?
- Dokonuje niezależnej oceny systemu zarządzania ESG i kontroli wewnętrznych.
- Zapewnia zgodność z regulacjami (np. raportowanie niefinansowe, wytyczne ESRS).
- Ocenia dojrzałość procesów ESG – od deklaracji strategii, przez wdrożenie, po raportowanie.
- Wspiera radę nadzorczą/komitet audytu w nadzorze nad kwestiami ESG.
- Identyfikuje i ocenia ryzyka związane z procesami ESG.
Dlaczego obszar ESG powinien być przedmiotem audytu?
- Regulacje prawne – dyrektywa CSRD i europejskie standardy ESRS wymuszają spójne i transparentne raportowanie danych ESG.
- Oczekiwania interesariuszy – inwestorzy, klienci i pracownicy oczekują większej przejrzystości działań firm.
- Ryzyko reputacyjne – nieprawidłowe raportowanie lub greenwashing mogą poważnie zaszkodzić organizacji.
Audyt wewnętrzny, dzięki niezależności i znajomości procesów, jest naturalnym partnerem w monitorowaniu tych obszarów.
Jak włączyć ESG do planu audytu?
- Analiza ryzyk ESG
- Identyfikacja kluczowych ryzyk: emisje CO₂, gospodarka odpadami, prawa człowieka w łańcuchu dostaw, różnorodność i inkluzywność, cyberbezpieczeństwo.
- Ustalenie priorytetów – nie wszystkie aspekty ESG są równie istotne dla każdej branży.
- Aktualizacja matrycy ryzyka
- Połączenie tradycyjnych ryzyk finansowych i operacyjnych z nowymi kategoriami ESG.
- Uwzględnienie wpływu ryzyk klimatycznych i społecznych na strategię biznesową.
- Ustalanie zakresu audytów
- Przeglądy wybranych procesów (np. zarządzanie energią, due diligence dostawców).
- Ocena jakości danych raportowanych w obszarze ESG.
- Współpraca z innymi działami
- Bliska współpraca z działem zrównoważonego rozwoju, compliance i controllingu.
- Audytor wewnętrzny nie działa jako „kontroler”, ale jako partner doradczy w procesie wdrażania ESG.
Przykłady integracji ESG z planem audytu:
- Analiza strategii i celów ESG – czy są spójne z ogólną strategią organizacji?
- Ocena procesów raportowania ESG – czy dane są kompletne, rzetelne i możliwe do zweryfikowania?
- Audyt kluczowych wskaźników ESG (KPI/ESG metrics) – np. ślad węglowy, wskaźniki rotacji pracowników, wynagrodzenia kadry kierowniczej.
- Testowanie kontroli wewnętrznych w obszarze ESG – np. kto odpowiada za zbieranie i walidację danych.
- Audyt dostawców i partnerów – due diligence w zakresie ESG w łańcuchu wartości.
- Zwinne podejście do planowania – możliwość aktualizacji planu audytu w reakcji na zmieniające się wymogi prawne lub ryzyka reputacyjne.
Kluczowe etapy audytu ESG
Proces audytu wewnętrznego w obszarze ESG powinien obejmować następujące etapy:
- Planowanie:
- Określenie zakresu audytu na podstawie analizy ryzyka.
- Zapoznanie się z wewnętrznymi politykami i procedurami ESG.
- Zapoznanie się z odpowiednimi regulacjami i standardami raportowania (np. Dyrektywa CSRD, Standardy ESRS).
- Gromadzenie danych:
- Analiza danych niefinansowych, takich jak zużycie energii, wody, emisje, wskaźniki wypadkowości, dane dotyczące różnorodności.
- Weryfikacja źródłowych dokumentów i systemów, z których pochodzą dane.
- Ocena i testowanie:
- Testowanie adekwatności i skuteczności kontroli wewnętrznych w obszarach ESG.
- Ocena wiarygodności i kompletności danych raportowanych.
- Analiza zgodności działań z politykami i regulacjami.
- Raportowanie i rekomendacje:
- Przygotowanie raportu audytu zawierającego obiektywną ocenę, wnioski i zalecenia.
- Formułowanie rekomendacji dotyczących działań naprawczych, usprawnień procesów i wzmocnienia kontroli.
Jakie są główne korzyści z integracji ESG z audytem?
- Lepsza ochrona reputacji firmy.
- Większa wiarygodność raportów niefinansowych.
- Silniejsze wsparcie zarządu w podejmowaniu decyzji strategicznych.
- Realna poprawa efektywności działań w obszarze ESG.
Integracja ESG z planem audytu wewnętrznego to nie tylko wymóg regulacyjny, ale także szansa na wzmocnienie roli audytu i obszaru ESG w organizacji. Audytorzy, którzy potrafią ocenić ryzyka niefinansowe i wspierać zarząd w obszarze zrównoważonego rozwoju, stają się kluczowymi partnerami biznesu, natomiast cele i działania ESG są lepiej rozumiane zarówno przez interesariuszy w firmie jak i tych zewnątrznych.
Sprawdź naszą ofertę
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z naszym zespołem – chętnie pomożemy!
Skontaktuj się z naszym zespołem